Een bezoekje aan Italië is niet compleet zonder tenminste een keer per dag gelato te eten. Twintig feiten over gelato voor je op een rij!

1.
Het woord gelato betekent simpelweg ‘bevroren’ en wordt dus niet alleen gebruikt voor ijs(jes). 

2.
Gelato is het voltooid deelwoord van het Italiaanse werkwoord ‘gelare’, dat ‘bevriezen’ betekent.
Presente: lui/lei/Lei gela – hij/zij/het bevriest
Imperfetto: lui/lei/Lei gelava – hij/zij/het bevroor
Passato prossimo: lui/lei/Lei ha gelato – hij/zij/het is bevroren
Etc. 🙂

3.
Een ijswinkel/ijszaak noem je in het Italiaans een gelateria, meervoud gelaterie.

4.
Een leuk Italiaanse gezegde is ‘Un gelato da paura’ wat ‘doodsbang’ betekent.  

5.
Gemiddeld bevat 100 ml gelato (vanille) 90 calorieën, 3 gram vet en 10 gram suiker. 100 ml vanille-ijs zoals je dat koopt in de supermarkt bevat 125 calorieën, 7 gram vet en 14 gram suiker. Doordat er minder vet in gelato zit, proef je de smaak beter en is dus minder suiker nodig om het ijs zoet te laten smaken. Is wat ze zeggen… Neem er gerust twee dus!

6.
Gelato wordt gemaakt met melk in plaats van room. 

7.
Gelato bevat, vooral wanneer het gemaakt wordt met melk en/of noten, veel proteïne. Iets dat ieder mens nodig heeft. Geen straf, in dit geval...

8.
Gelato is dichter van structuur dan roomijs. Dit komt omdat er minder lucht in het ijs wordt geklopt.

9.
Het beste ijs in Italië wordt gemaakt zonder toevoeging van conserveringsmiddelen. Het is daardoor minder lang houdbaar. Met andere woorden: in de beste gelaterie wordt regelmatig vers ijs gemaakt!

10.
Het eerste ijs dat lijkt op dat wat we vandaag eten, werd gemaakt in Florence door Bernardo Buontalenti (1565). Rond 1920/1930 werd gelato pas echt populair onder een breder publiek. In die tijd werd ook de eerste ijskar in gebruik genomen!

11.
Florence heeft, wellicht om de reden hierboven, een reputatie van een van de beste plekken om gelato te eten. De stad heeft zelfs een gelato festival.
Maar, Italië zou Italië niet zijn als je niet overal lekker ijs kunt eten.

12.
Veel gelaterie houden hun smaken simpel en traditioneel, maar er zijn ook een hoop maffe smaken te verkrijgen in sommige zaken. Wat dacht je van smurfen-ijs, of viagra??

13.
Fruitsmaken bevatten doorgaans geen zuivel, waardoor het een sorbetto genoemd kan worden. Echter, in Italië heten ook de fruitsmaken gewoon gelati.

14.
In Sicilië wordt ijs vaak geserveerd in een brioche.

15.
Gelato affogato is een bolletje ijs (meestal vanille) met daarover een shotje espresso. Jammie!

16.
Wanneer hier in Italië wordt gediscussieerd over welke smaken goed samen gaan, wordt gepraat over ‘een goed huwelijk’. “Questi gusti si sposano bene?” – Deze smaken trouwen goed? / Deze smaken hebben een goed huwelijk?

17.
Goed ijs heeft geen toegevoegde smaakstoffen. Wees dus niet verbaasd als pistachio een wat viezige lichtgroene kleur heeft en niet knalgroen is. Alleen maar verser en lekkerder!

18. 
In Italië bestel je de grootte van je ijsje, niet het aantal smaken. Wil je een klein bakje met 4 smaken? Dat kan. Een enorme hoorn met maar één smaak? Ook mogelijk!

19.
In veel gelaterie betaal je eerst voor je ijs aan de kassa (dat gaat ook vaak zo met koffie). Daarna geef je je bon aan de meneer/mevrouw bij het ijs en vertel je hem welke gusti (smaken) je wilt.

20.
IJs wordt hier in Italië op ieder moment van de dag gegeten. Smullen dus!